“Hạnh phúc là gì?”, một câu hỏi lớn của mọi thời đại, mọi cá nhân, mọi hệ giá trị tư tưởng đều hướng tới để đi tìm câu trả lời. Cái được gọi là hạnh phúc luôn không định sẵn trong một khuôn khổ nào, không bị cách trở bởi bất cứ thứ rào cản, biên giới nào và vẫn chảy, khi sục sôi, lúc thầm kín.
1. Hạnh phúc là gì?
Hạnh phúc là một cảm xúc phức tạp và mang tính chủ quan. Nó có thể được định nghĩa là trạng thái cảm thấy hài lòng, mãn nguyện và vui vẻ với cuộc sống. Hạnh phúc không phải là một trạng thái vĩnh viễn. Nó có thể thay đổi theo thời gian và phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau.
Vào tháng 6/2012, Liên Hợp Quốc đã tuyên bố chọn ngày 20/3 hàng năm là Ngày Quốc tế Hạnh phúc. Nhằm kêu gọi tất cả mọi người nâng cao nhận thức tầm quan trọng của hạnh phúc trong cuộc sống. Ngày này được lựa chọn xuất phát từ tiêu chí mặt trời nằm ngang đường xích đạo, nên độ dài ngày và đêm trong ngày bằng nhau.
Đây cũng chính là biểu tượng của sự cân bằng giữa âm và dương, giữa ánh sáng và bóng tối, giữa ước mơ và hiện thực,…Bởi vậy thông qua Ngày Quốc tế Hạnh phúc, chúng ta được truyền tải thông điệp rằng: chìa khóa để mang lại hạnh phúc chính là sự cân bằng, hài hòa trong cuộc sống.
Nữ nhà văn người Mỹ – Margaret Lee Runbeck cũng đã từng nói: “”Hạnh phúc không phải trạm dừng chân của bạn, mà chính là lối sống của bạn“
2. Làm sao để hạnh phúc?
Từ hàng nghìn năm nay, IKIGAI luôn được biết đến như một phương pháp, một “thần dược cho tâm hồn” của người Nhật, giúp họ duy trì động lực làm việc và có được một cuộc đời hạnh phúc lâu bền.
Trong đó, IKI có nghĩa là “sống”, GAI có nghĩa là “giá trị, mục đích”, Ikigai có thể hiểu là “mục đích sống – lý do để tồn tại”. IKIGAI là một triết lý phổ quát bao hàm vô vàn phương pháp, khái niệm, tư tưởng hướng tới cân bằng hài hòa cuộc sống cũng như phát triển bản thân. Nhờ việc kết hợp IKIGAI vào cuộc sống, người Nhật đã tìm ra “chìa khóa” để có cuộc sống hạnh phúc và viên mãn.
Tìm kiếm IKIGAI là một hành trình hướng đến sự cân bằng trong cuộc sống bao gồm sức khỏe, sự nghiệp, các mối quan hệ xã hội. Triết lý này nuôi dưỡng ý thức hướng đến một cuộc sống viên mãn thông qua việc duy trì bản thân ở trạng thái cân bằng và hài hòa:
– Sức khỏe: Hướng đến Ikigai con người nghĩ nhiều hơn về bản thân, quan tâm sức khỏe chính mình thúc đẩy họ cố gắng cải thiện lối sống và thói quen lành mạnh. Nhờ vậy, sức khỏe thể chất cũng được nâng cao. Bên cạnh đó, ý thức về mục đích sống gắn liền với Ikigai giúp tạo động lực, tinh thần phấn chấn và tâm trí duy trì được sự tỉnh táo.
– Sự nghiệp: Để tìm kiếm sự nghiệp lý tưởng theo phương pháp Ikigai, bạn cần thỏa mãn điểm cân bằng giữa niềm đam mê, sứ mệnh, khả năng tạo thu nhập và khả năng phát triển trong công việc. Nhờ vậy, sẽ giúp bạn cảm thấy hài lòng và có động lực làm việc hơn.
– Các mối quan hệ: Ikigai kiến tạo những mối quan hệ bền vững và ý nghĩa. Các mối quan hệ này không bó hẹp trong gia đình hay bạn bè mà nó còn liên quan đến mối quan hệ với cả cộng đồng, xã hội. Tìm kiếm Ikigai con người tập trung vào phát triển bản thân trong mối quan hệ, tạo giá trị cho đối phương, thấu hiểu đồng cảm, nâng cao khả năng giao tiếp, thúc đẩy sự hỗ trợ và hợp tác. Nhờ đó mà trong bất kỳ các mối quan hệ nào, bạn và đối phương có thể xây dựng một tình cảm vững chắc, nơi cả hai đều vui vẻ, hạnh phúc và tạo giá trị cho nhau.
Cân bằng đủ 3 yếu tố trên là rất quan trọng. Nếu chỉ chăm chăm tập trung phát triển sự nghiệp mà quên đi thời gian dành cho bản thân và những người thân yêu, sớm muộn gì bạn cũng cảm thấy trống rỗng, mệt mỏi, kiệt sức và không còn tìm thấy niềm vui. Như vậy thì đâu có thể coi là hạnh phúc được.
Hay việc quá tập trung vào các mối quan hệ mà quên đi bản thân và sự nghiệp của mình. Bạn sẽ nhanh chóng kiệt sức và dần mất sự tôn trọng với bản thân. Lúc này bạn không cảm nhận thấy giá trị của bản thân nữa mà hoàn toàn phụ thuộc vào người khác để bao biện rằng mình có giá trị.
Tìm kiếm IKIGAI luôn gắn bó mật thiết với sự hài hòa cân bằng của cả 3 yếu tố trên. Tuy chúng khác biệt nhưng lại liên quan và ảnh hưởng trực tiếp đến hành trình đi đến hạnh phúc của chúng ta. Tìm kiếm điểm cân bằng trong Ikigai chính là tìm điểm giao thoa giữa việc nâng cao sức khỏe (thể chất, tinh thần), phát triển sự nghiệp và xây dựng các mối quan hệ lành mạnh. Những yếu tố đó cần được phát triển đồng đều và luôn song hành với nhau. Nhờ vậy con người mới tìm được “chìa khóa” mở cánh cửa hạnh phúc và viên mãn.
3. Làm thế nào để tìm kiếm điểm cân bằng?
Hành trình tìm kiếm Ikigai là một hành trình suốt đời. Nó đòi hỏi sự kiên nhẫn, nỗ lực và tự khám phá. Để tìm kiếm điểm cân bằng hãy bắt đầu từ những bước nhỏ nhất:
- Suy ngẫm về bản thân: Việc suy ngẫm về bản thân là bước quan trọng để khám phá và hiểu rõ hơn về mình. Bạn có thể tự đặt ra những câu hỏi như: “Giá trị của bạn là gì? Bạn đam mê điều gì? Bạn giỏi cái gì? Bạn muốn tạo ra sự khác biệt gì cho thế giới?”.Dựa trên những câu hỏi trên, hãy dành thời gian để suy ngẫm và viết ra những suy nghĩ, cảm xúc và nhận thức của bạn.
- Lập kế hoạch: Tạo một lịch trình cân bằng, thiết lập kế hoạch cho ngày, tuần và tháng để đảm bảo bạn có đủ thời gian cho tất cả hoạt động. Bạn nên đi từ những bước nhỏ nhất để lập kế hoạch từ xác định mục tiêu, phân chia thời gian, ưu tiên cho những công việc quan trọng, đánh giá và điều chỉnh kế hoạch cho phù hợp. Lập kế hoạch chi tiết giúp bạn tạo ra một cuộc sống cân bằng, phát triển toàn diện và tìm kiếm ý nghĩa sâu sắc trong mọi hoạt động bạn thực hiện.
- Khám phá các khả năng: Bằng cách thử nghiệm những điều mới mẻ, nói chuyện với những người có Ikigai khác nhau, tham gia các khóa học và học hỏi từ các chuyên gia. Bạn có thể mở rộng khả năng, khám phá những đam mê mới và phát triển bản thân.
- Tập trung vào những điều tích cực: Việc tập trung vào những điều tích cực là một trong những chìa khóa quan trọng để tìm ra ý nghĩa và hạnh phúc trong cuộc sống hàng ngày. Hãy luyện cho mình tư duy tích cực bằng cách nhìn nhận vấn đề ở các góc độ khác nhau, tìm kiếm sự kết nối với những người bạn tích cực, học cách biết cảm ơn và tận hưởng từng khoảnh khắc một cách trọn vẹn.
- Học cách nói “không”: Việc học cách nói “không” là một bước quan trọng để duy trì cuộc sống cân bằng, đảm bảo bạn có đủ thời gian và năng lượng cho những điều cần ưu tiên. Đừng sợ thiết lập ranh giới rõ ràng và bảo vệ thời gian của bạn. Hãy xác định giới hạn thời gian của bản thân, không vượt quá khả năng chấp nhận và thực hiện. Hãy lắng nghe cảm giác và nhu cầu của bản thân trước khi đồng ý với một yêu cầu. Với những yêu cầu không phù hợp, hãy học cách nói “không” một cách lịch sự và rõ ràng. Thực hành cách diễn đạt từ chối một cách lịch sự, chân thành và nếu cần hãy đưa ra lý do từ chối của bạn.
- Kết nối với cộng đồng: Bằng cách tham gia vào các hoạt động cộng đồng tình nguyện, các nhóm sở thích chung, các nhóm trong lĩnh vực chuyên môn. Kết nối với cộng đồng không chỉ giúp bạn mở rộng mối quan hệ mà còn mang lại cơ hội để bạn chia sẻ, học hỏi và đóng góp cho xã hội.
- Luôn học hỏi và phát triển: Xã hội luôn thay đổi, đòi hỏi chúng ta phải không ngừng học hỏi và thích nghi để thành công. Để phát triển tư duy, bạn hãy đặt não bộ luôn ở trạng thái học hỏi. Từ đó bạn sẽ học được những điều mới mẻ và nâng cao nhận thức. Khi đã tiếp thu kiến thức, hãy áp dụng vào thực tế để tăng cường hứng thú và sáng tạo.
- Trân trọng những gì bạn có: Dành thời gian nhiều hơn cho gia đình và tận hưởng từng phút giây bên người thân. Hãy tập trung vào những điều bạn đang có trong hiện tại thay vì luôn suy nghĩ về quá khứ hoặc lo lắng về tương lai. Viết nhật ký biết ơn hoặc dành thời gian hàng ngày để nghĩ về những điều bạn biết ơn. Đừng so sánh bản thân với người khác, hãy nhìn nhận và trân trọng giá trị của bản thân.Hãy sử tài nguyên, kỹ năng và cơ hội tốt để bạn có thể phát triển và đạt được mục tiêu của mình. Bằng cách trân trọng những gì bạn đang có, bạn sẽ có được chìa khóa để tạo ra sự hài lòng và thỏa mãn hơn trong cuộc sống hàng ngày.
Hành trình tìm kiếm Ikigai là một hành trình độc đáo và riêng biệt cho mỗi người. Không có câu trả lời đúng hay sai. Hãy tận hưởng quá trình khám phá, học hỏi và hướng đến sự cân bằng giữa các yếu tố trong cuộc sống.
Thấu hiểu được những nỗi băn khoăn ấy, Đặng Hòa đã cho ra đời chương trình khai vấn “Map for happiness”. Với sứ mệnh kiến tạo một xã hội hạnh phúc hơn, Đặng Hòa sẽ định hướng và giúp mọi người tìm thấy “tấm bản đồ” đi đến hạnh phúc của riêng mình. Với 15 năm kinh nghiệm trở thành chuyên gia của Ikigai và hàng ngàn giờ đồng hồ khai vấn cho hàng ngàn người giúp họ tìm kiếm hạnh phúc. Đặng Hòa tin tưởng sẽ giúp bạn có được hành trình hạnh phúc của riêng mình. Đăng ký khóa học “Map to Happiness” để tìm thấy “tấm bản đồ hạnh phúc” bạn nhé!
